در ماه می 1883 ، کاپیتان ناو جنگی الیزابت آلمان ستونی از دود و خاکستر را مشاهده کرد که ارتفاع آن را 6.8 مایل (1.97 کیلومتر) تخمین زده بود که بر فراز یک جزیره کوهستانی خالی از سکنه در تنگه سوندا بین جاوه و سوماترا در اندونزی به آسمان بالا می رفت.
بر اساس گزارشی که بعداً توسط انجمن سلطنتی انگلیس تهیه شد ، “خاکستر چنان غلیظ بود که خورشید را پنهان می کرد”. طی چند ماه آینده ، طبق این گزارش ، کشتی های دیگر متوجه غرشهای شومی از این جزیره شدند که نام اندونزیایی آنها Krakatau بود.
سرانجام ، در 27 آگوست 1883 ، همه آن از بین رفت ، زیرا یک فوران آتشفشانی عظیم Krakatoa را تخریب کرد ، و باعث شد دو سوم آن نابود شده و به دریا بریزد ، و باعث ایجاد جریانهای گدازه ای و خاکستر شود. بر اساس اعلام سازمان ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) ، این انفجار همچنین باعث ایجاد سونامی های بزرگی شد که صدها شهر ساحلی و روستا را غرق کرده و باعث کشته شدن حدود 36000 نفر شد. آتشفشان کراکتوآ در شاخص انفجار آتشفشان ها نمره 6 را کسب کرد ، یکی از بزرگترین فوران های آتشفشانی مستند در 760،000 سال گذشته تاریخ بود است.
اتشفشان کراکاتوآ ، نه تنها به دلیل قدرت و تأثیرات ترسناک آن ، به یکی از معروف ترین آتشفشان ها تبدیل شد ، بلکه به این دلیل بود که اولین آتشفشانی عظیم الجثه بود که در عصری که انسان از فناوری ارتباطات خطوط تلگراف و روزنامه های چاپی برخوردار بود رخ داد. این افسانه به تدریج رشد کرد و سرانجام کراکتوآ تبدیل به کینگ کنگ واقعی آتشفشان ها شد ، حتی به عنوان موضوع هیجان انگیز تاریخی سینمایی شد.
چرا فوران کراکاتوآ آنقدر قدرتمند بود؟
به گفته NOAA ، فوران کراکاتوآ بلندترین صدا را در طول تاریخ تولید کرد ، صدایی که بیش از 10 درصد مردم در زمین آن را شنیدند. این امواج فشار شدیدی ایجاد کرد که چندین بار به دور کره زمین چرخید و باعث حیرت تیم های علمی در سراسر دنیا شد.
با منفجر شدن کراکاتوآ ، چیزی به بزرگی 5 مایل مکعب (21 کیلومتر مکعب) سنگ تکه تکه شده به هوا فرستاد شد. خاکستر ناشی از انفجار آن 50 مایل (80 کیلومتر) به سمت بالا حرکت کرد و منطقه ای را تا حدود 300000 مایل مربع (776996 کیلومتر مربع) را پوشاند.
خاکستر ایجاد شده در هوا و بتدریج سیاره را در هاله ای از ابهام قرار داد و باعث ایجاد هاله ای در اطراف ماه و خورشید شد و تابش خورشید را به اندازه ای خنثی کرد تا دمای کره زمین را به اندازه 0.9 درجه فارنهایت (0.5 درجه سانتیگراد) به مدت یک سال کاهش دهد.
تفکرات فعلی این است که این فورانها ممکن است در نتیجه فرآیند مخلوط شدن ماگما ، سنگ داغ و نیمه مایع در زیر سطح زمین در محفظه ماگما باشد. مخزن ماگما ممکن است برای سالهای زیادی فعال باشد و مقدار ناچیزی از آن تخلیه شود.
سونامی ها حتی از انفجار هم بدتر بودند
به گفته NOAA هر چقدر که خود آتشفشان کراکاتوآ ترسناک بود ، سونامی های عظیم تولید شده توسط کراکتوآ حتی کشنده تر بود. برخی از امواج به هاوایی و حتی آمریکای جنوبی ، در آن سوی اقیانوس آرام می رسید. اما این تخریب بیشتر در خود مجمع الجزایر اندونزی اتفاق افتاد. امواجی به طول 135 فوت (41 متر) به شهرهای ساحلی ، شهرها و روستاهای جزایر جاوه و سوماترا فرود آمدند. بر اساس این گزارش در باتاویا ، جاکارتا 2000 مهاجر چینی که در مناطق کم ارتفاع اطراف بندر زندگی می کردند ، غرق شدند. گفته می شود که شهر سرنگ به طور کامل در زیر امواج غرق شد و تقریباً کل جمعیت آن کشته شد.
اگرچه فوران بیشتر آتشفشان اصلی را نابود کرد ، اما به طور کامل از بین نرفت. در عوض ، 43 سال بعد ، بخشی از دریا به عنوان یک جزیره جدید ، Anak Krakatoa تبدیل شد. به گزارش بی بی سی ، هشتاد و نه سال بعد ، در دسامبر 2018 ، آناک کراکاتوآ فوران کرد و موجی از آب را به بیرون فرستاد که باعث مرگ بیش از 400 نفر شد و 47000 نفر را از خانه های خود آواره کرد
. به گفته راویندرا جیاراتنه ، متخصص مهندسی سواحل دانشگاه شرق لندن ، آناک کراکاتوآ روزی دوباره فوران کرده و باعث ایجاد سونامی های مرگبار می شود. وی از تعدادی اقدامات برای آماده سازی ، از جمله نصب سیستم هشدار سریع که می تواند افزایش ناگهانی سطح آب را تشخیص دهد ، و تلاش برای افزایش آگاهی در بین ساکنان آسیب پذیر محلی و کمک به آنها برای آماده سازی خبر داد.
کراکاتوا ترسناک تر از هر چیزی !
اگرچه خطر Anak Krakatoa به اندازه کافی ترسناک است ، اما احتمالاً هرگز مانند سال 1883 منفجر نخواهد شد. اگرچه در طی تقریباً یک قرن و نیم از زمان فوران کراکتوآ ، بسیاری از زندگی ها تغییر کرده اند ، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که تمدن مدرن و پیشرفته از نظر فنی ، برای یک فاجعه دیگر آماده باشد.
در بدترین حالت ، یک فوران بزرگ دیگر که غنی از دی اکسید گوگرد باشد ، می تواند یک تغییر ناگهانی در آب و هوا ایجاد کند شبیه به عصر یخبندان کوچک که می تواند تأثیرات فاجعه باری بر توانایی کره زمین برای تغذیه جمعیت خود داشته باشد ، زمین شناسی انگلیسی توماس می گوید :
فوران Skaftafell در ایسلند در سال 1783 باعث تبخیر شدن مقدار قابل توجهی از آب در نیمکره شمالی شد (به اندازه Krakatau انفجاری نداشت ، اما ماهها ادامه داشت و مقادیر زیادی دی اکسید گوگرد را بیرون فرستاد).
این منجر به قحطی در ایسلند شد. به اعتقاد او ، حدود 25 درصد از جمعیت انسانی و بخش عمده ای از دام های آنها به دلیل دی اکسید گوگرد تولید شده کشته شد. اگرچه ممکن است بتوان از جمعیت در مجاورت آتشفشان بهتر محافظت کرد ، اما مقابله با پتانسیل تأثیرات جهانی بسیار سخت تر خواهد بود.
